Σημείωση 1: Θα ομολογήσω ότι πολλά απ’αυτά τα πήρα απ’το Awaken the Giant Within του Tony Robbins και άλλα από το Emotions Revealed του Ekman,το Emotional Intelligence του Goleman και το Psycho-Cybernetics του Maxwell Maltz.

Για μένα είναι και τα 4 αγαπημένα βιβλία, αλλά ιδίως το πρώτο και το τελευταίο, μόνο και μόνο γιατί πραγματικά τα λένε και τα εξηγούν πολύ απλά και όμορφα, με πολλές λεπτομέρειες και παραδείγματα, κατανοητά και λογικά.

Σημείωση 2: Όπως και τα 10 Συναισθήματα της Δύναμης, έτσι και τα 10 Σήματα Δράσης, θέλουν ΠΟΛΥ εκπαίδευση, επανάληψη, να τα τοιχοκολλήσεις σε μέρος που να μπορείς να τα δεις εύκολα όταν είσαι “στις μαύρες σου”, ώστε να μπορέσεις να δεις πως να σταματήσεις το εκάστοτε λαμπάκι να αναβοσβήνει.

Στο άρθρο Τι δε σου λένε για τα αρνητικά συναισθήματα, μαζί με τα πολλά ωραία που είπαμε, όπως ποια είναι μία παγίδα που πρέπει να προσέχεις, είπαμε πως τα “αρνητικά” συναισθήματα είναι στην πραγματικότητα κάτι πολύ καλό:

Σήματα κινδύνου και δράσεως.

Δεν είναι κάτι που πρέπει να μεγαλοποιούμε ή να υποτιμούμε.

Είναι απλά οι ενδείξεις.

Επίσης μιλήσαμε για τα αντίδοτα του Πόνου, της Αγανάκτησης και του Θυμού και τα αντίδοτα της Απογοήτευσης, των Τύψεων/Ενοχών και της Ανεπάρκειας

Πάμε λοιπόν να δώσουμε όσο πιο κατανοητές, ακριβείς και απλές ερμηνείες γίνεται για τις επόμενες 2 “οικογένειες” συναισθημάτων, και τα αντίστοιχα αντίδοτά τους: την ελαφριά δυσφορία (ανία, ανυπομονησία, δυσφορία, αγωνία, ντροπή) και τον Φόβο.

ΕΛΑΦΡΑ ΔΥΣΦΟΡΙΑ

Σε αυτή την οικογένεια ανήκουν πολλά ήπια αρνητικά συναισθήματα όπως η ανία (το να βαριέσαι) (βλέπε ποιο είναι το αντίδοτο της ανίας σε παλαιότερο άρθρο μου), η ανυπομονησία, η δυσφορία, η αγωνία και η (ήπια) ντροπή.

Όλα σου στέλνουν το μήνυμα ότι “κάτι δεν πάει καλά”, και προκαλλούνται με πολλούς και ποικίλους τρόπους που σου δημιουργούν μια ελαφρά δυσφορία…. Όλα όμως σου στέλνουν το ίδιο μήνυμα:

“Κάτι δεν πάει καλά, κάνε κάτι.”

ΑΝΤΙΔΟΤΟ της ελαφράς δυσφορίας

Αρχικά κάνε κάτι για να αλλάξεις τη συναισθηματική σου κατάσταση απ’όλα όσα έχω αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα μου, όπως το να κάνεις καλύτερες ερωτήσεις και να εστιάσεις αλλού την προσοχή σου, για να ξανανοίξει το μυαλό σου.

Μπορείς να ρίξεις μία ματιά σε αυτά εδώ:

~Ξεκαθάρισε τι ακριβώς θες!~

Τι συναίσθημα θες να νοιώσεις;

Ποιο θες να είναι το αποτέλεσμα;

“”Πώς είναι δυνατόν να είμαι χαρούμενος;” ρώτησε ο επιχειρηματίας, “μόλις έχασα $200.000 στο χρηματιστήριο. Είμαι κατεστραμμένος και ντροπιασμένος!”
“Μπορείς να είσαι πιο χαρούμενος”, του είπα, “με το να μην προσθέτεις τη γνώμη σου στα γεγονότα. Είναι γεγονός ότι έχασες $200.000. Είναι γνώμη σου πως είσαι κατεστραμμένος και ντροπιασμένος.””
~Maxwell Maltz στο βιβλίο του “Psycho-Cybernetics”~

“Οι άνθρωποι ενοχλούνται όχι από τα πράγματα που συνέβησαν, αλλά από την γνώμη τους για τα πράγματα που συνέβησαν.”
~Επίκτητος~

Ναι, το λεξιλόγιο και η γλώσσα που χρησιμοποιείς – αυτά που λες, παίζουν μεγάλο ρόλο στο πώς νοιώθεις (και αντίθετα)

Εντόπισε ποιο είναι το γεγονός, και ποια η επιπρόσθετη γνώμη σου.

Τι θα έπρεπε να πιστεύεις για να νοιώσεις έτσι όπως νιώθεις τώρα;

Κάνοντας αυτή την ερώτηση αναγκάζεσαι να βάλεις σε λόγια πεποιθήσεις που κρύβονται κάτω απ’αυτό που νιώθεις αυτή τη στιγμή.

Και μόνο που θα το κάνεις αυτό θα καταλάβεις πόσο γελοίο και ανούσιο είναι.

Τις περισσότερες φορές θα μπορείς να πεις από μόνος σου “έι, περίμενε! Αυτό δεν είναι αλήθεια“.

Τέλος, προσδιόρισε με περισσότερη ακρίβεια τι θες, τις επόμενες πράξεις σου, άλλαξε κάτι που δεν σου φέρνει αποτέλεσμα και σ’ενοχλεί, και ξεκίνα να πράττεις.

Θυμίσου ότι τα “αρνητικά” συναισθήματα είναι σήματα δράσης”.

Επομένως η στοχευμένη δράση, οποιασδήποτε διάρκειας (ακόμα και λίγα λεπτά), είναι αυτή που θα σε βγάλει απ’τα περισσότερα ήπια “αρνητικά” συναισθήματα.

ΦΟΒΟΣ

“Ο δειλός πεθαίνει χίλιες φορές πριν το θάνατό του, αλλά ο γενναίος γεύεται τον θάνατο μόνο μία φορά.”
~Shakespear (Σαίξπηρ)~

“Ο Φόβος είναι το μονοπάτι προς τη Σκοτεινή πλευρά…
Ο Φόβος οδηγεί σε Θυμό.
Ο Θυμός οδηγεί σε Μίσος.
Το Μίσος οδηγεί σε Πόνο (δεινά – Suffering)…”
~Master Yoda (Star Wars)~

Ο φόβος είναι αποδεδειγμένο ότι κλείνει το “ανθρώπινο” μέρος του εγκεφάλου μας και μας κάνει χαζούς (ζώα).

Μας ρίχνει στο επίπεδο του ζώου, όπως, όντως, και ο θυμός, και πολύ περισσότερο το μίσος και ο συνεχής πόνος (βάσανα/suffering).

Ο Yoda είχε δίκιο, αυτά τα συναισθήματα σε οδηγούν όντως στη σκοτεινή πλευρά όπου δεν μπορείς να δεις το φως, γιατί ο ίδιος ο εγκέφαλός σου δεν σε αφήνει.

Ο οργανισμός σου, μέσω του φόβου, σου δίνει το σήμα: “Προετοιμάσου!”.

Συνήθως φοβόμαστε μια επικείμενη απειλή, έναν επικείμενο πόνο, χωρίς να υφίσταται κάτι στην παρούσα στιγμή.

Πολλές φορές όμως φοβόμαστε κάτι που ξέρουμε ότι μας έρχεται, αλλά δεν έχουμε προετοιμαστεί αρκετά ή πιστεύουμε πως δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι.

Και το μυαλό μας μας κάνει να σκεφτόμαστε άπειρα πιθανά άσχημα σενάρια (πολύ κακή χρήση της φαντασίας…), σε βαθμό μάλιστα ικανό να μας παραλύσει μερικές φορές (βλέπε αδράνεια – αναβλητικότητα = fight/flight/freeze).

Δημιουργούμε, δηλαδή, μια εικόνα με τρομαχτικά τέρατα, και στη συνέχεια μπαίνουμε μέσα της και φοβόμαστε μη μας φάνε ή μας κάνουν κακό.

Ενώ εμείς τα δημιουργήσαμε.

Και ξέρουμε ότι δεν είναι πραγματικά.

Πρώτο ΑΝΤΙΔΟΤΟ του Φόβου

Αυτό που θα πρέπει να καταλάβεις, είναι το ΓΙΑΤΙ ο φόβος ΔΕΝ είναι σημάδι αδυναμίας:

Πριν αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση που για εμάς είναι κρίσιμη (κρίση), μέσα μας αρχίζει και “ανάβει το αίμα“.

Φορτώνει σιγά σιγά συναισθηματική ενέργεια, η οποία αρχικά, μέχρι να την κατευθύνεις προς κάποια σκέψη, ή κάποιο στόχο, ΔΕΝ έχει μία συγκεκριμένη μορφή.

Είναι απλά “συναισθηματικός ατμός” μέσα σε μία χύτρα, που αυξάνει την πίεση.

Δεν είναι ούτε καν φόβος αρχικά, απλά ενέργεια.

Και αυτό ΔΕΝ είναι σημάδι αδυναμίας.

Μπορείς να επιλέξεις το προς τα ΠΟΥ θα στρέψεις αυτήν την ενέργεια, αυτόν τον “συναισθηματικό ατμό”.

Έτσι μπορείς να τον μετατρέψεις σε κάτι βαθύτερο και ισχυρότερο – σε φόβο, σε άγχος, σε επιθετικότητα, σε οργή, σε κουράγιο, σε αυτοπεποίθηση, σε αποφασιστικότητα, ή σε ενθουσιασμό.

Και το ΠΟΥ θα στρέψεις αυτόν τον “συναισθ. ατμό”, το επιλέγεις με το προς τα πού θα επιλέξεις να εστιάσεις.

Αν νομίζεις ότι δεν επιλέγεις, τότε επιλέγεις ασυνείδητα, και καλό θα ήταν να φανταστείς τον εαυτό σου σε μία ανάλογη περίσταση να επιλέγει αυτό που θες, και να καταφέρνει αυτή τη “μετάλλαξη” του συναισθήματος.

Έτσι, την επόμενη φορά θα σου είναι πιο εύκολο να επιλέξεις συνειδητά.

Δεύτερο ΑΝΤΙΔΟΤΟ του Φόβου

Ξεκίνα να παίρνεις βαθιές, μακρές, ρυθμικές ανάσες άνω των 10 δευτερολέπτων συνολικά για να ξαναθέσεις σε σωστή λειτουργία τον εγκέφαλο, και επανεξέτασε για ποιο πράγμα αισθάνεσαι φόβο.

Τι πρέπει να κάνεις για να προετοιμάσεις τον εαυτό σου νοητικά;

Τι χρειάζεται να κάνεις για να το αντιμετωπίσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;

Αν δεν υπάρχει τίποτα που να μπορείς να κάνεις, τότε χρησιμοποίησε το Μεγαλύτερο αντίδοτο του φόβου:

~Το μεγαλύτερο αντίδοτο του φόβου είναι η ανθρώπινη Πίστη.~

Κάνε ερωτήσεις που θα σε βγάλουν από το σκοτάδι πχ “Τι και αν όλα αυτά που φοβάμαι είναι ψεύτικα;” ή “Τι και αν όλα πήγαιναν αρκετά καλά;”

Και επέμεινε σε αυτές τις ερωτήσεις.

Παίξε με αυτές τις ιδέες. Ξανά και ξανά.

Εξάσκησε τη φαντασία σου στα Θετικά.

Όλο και περισσότερο.

Αυτό είναι η Πίστη.

~Πίστη είναι το να χρησιμοποιείς θετικά τη δημιουργική σου φαντασία.~

Μπορεί και να μην είναι αλήθεια τις περισσότερες φορές.

Όμως ούτε τα περισσότερα απ’τα σενάρια που φοβόμαστε δεν είναι αληθινά, συνήθως.

Οπότε γιατί να εστιάζεις στα “φανταστικά” που σε αποδυναμώνουν, για τα οποία δε μπορείς να κάνεις κάτι και σε χαλάνε στο παρόν;

Αναζήτησε στο παρελθόν σου καταστάσεις που κατάφερες να ανταπεξέλθεις σε δυσχέρειες ίδιες ή και πολύ μεγαλύτερες. Και πώς το έκανες. Πώς ένοιωθες.

Θυμήσου ότι ήδη έχεις περάσει αυτά τα συναισθήματα και κατάφερες να τα ξεπεράσεις.

Επίλογος: Εξασκήσου και Εξερεύνα

Εξερεύνησε τα δικά σου συναισθήματα και σήματα δράσης. Μην παίρνεις 100% σωστά τα παραπάνω, και μην τολμήσεις να επαναπαυτείς σε αυτά. Εξερεύνησε τον εαυτό σου.

Και μην περιμένεις ποτέ αυτά τα “αρνητικά” συναισθήματα να εξαλειφθούν πλήρως, καθώς πάντα θα αδειάζει κάποιο “ντεπόζιτό μας” ή θα σκοντάφτουμε και θα βγαίνουμε εκτός του δρόμου μας.

Αυτά τα συναισθήματα/σήματα θα είναι εκεί για να μας το υπενθυμίζουν, και να μας καθοδηγούν.

Σου τα έχω σε αφίσα να τα κολλήσεις στον τοίχο!

Η λίστα με τα αρνητικά συναισθήματα και τις ερμηνείες τους δεν θα είναι ποτέ πλήρης.

Εξερεύνησε τα δικά σου συναισθήματα και σήματα δράσης, και μην περιμένεις ποτέ να εξαλειφθούν πλήρως, γι’αυτό μάθε να τα διαχειρίζεσαι.

Αν όλα τα πράγματα ήταν το ίδιο εύκολα, όλοι θα έκαναν τα ίδια.

Θυμίσου πως όσο τα αγνοούμε, αυτά θα ενισχύονται όλο και περισσότερο, μέχρι να τους δώσουμε σημασία.

Γι’αυτό μάθε να τα διαχειρίζεσαι, να τα κατανοείς και να τα εκτιμάς για τις χρήσιμες πληροφορίες που σου δίνουν, αλλά και να δρας άμεσα και στοχευμένα, ώστε να μην προλάβουν να σε κατακλύσουν και πάρουν τον έλεγχο της ζωής σου.

Για τους συνδρομητές είναι ήδη έτοιμο το Πόστερ με τα 10 σήματα δράσης, και μπορούν να το βρουν στην “εργαλειοθήκη” τους με τα υπόλοιπα δωράκια. :)

Μπορείς να γίνεις συνδρομητής, βάζοντας το όνομά σου και το email σου στα δεξιά, και να κατεβάσεις αρκετά πράγματα που έχω δωρεάν για τους συνδρομητές.

Αν θες να διαβάσεις ανάλογα άρθρα, ξεκίνα με αυτά: